ساخت سوله دامداری ارزان
گوشت و فرآوردههای دامی از مهمترین نیازهای جامعه بشری
به حساب می آیند. نگهداریدام به منظور تامین گوشت و دیگر تولیدات
دامی انجام میشود. نگهداریدام نیاز به فضای مناسبی از جمله دامداری
دارد. سولهدامداری یکی از بهترین انتخابها برای
نگهداری دامها میباشد. برایساخت سوله دامداری میتوان از انواع سوله
های سبک کمک گرفت. مناسبترینسوله برای ساخت دامداری استفاده از سوله
های تیرورقی است.
نگهداریدام به منظور رسیدن به دو هدف است:دامداری ودامپروری. برایدامداری و دامپروری باید مکان مناسبی
تعبیه شود. هدفاز نگهداری دام استفاده از گوشت، پشم،
پوست، شیر و... حیواناست. ازجمله حیواناتی که در دامداری پرورش داده
میشوند گاو، گوسفند و بز هستند که بیشترین
کاربرد را در زنجیره غذایی ما انسانها
دارند. برایداشتن مکانی مناسب همراه با تجهیزات لازم
برای نگهداری دام باید نکاتی را مد نظر
قرار داد.
نحوه ساخت سوله سبک دامداری
سوله های تیرورقی به دلیل مقاومت بالا، میتوانند تا مدتها پس از نصب مورد استفاده قرار بگیرند. کیفیت و مقاومت بالای سوله های تیرورقی موجب شده
که بعنوان یکی از بهترین گزینه های ساخت سوله محسوب شوند و علاوه بر
استحکام و مقاومت، بر زیبایی ظاهری سازه نیز بیفزایند. همینطور دمونتاژ
کردن اسکلت آن نیز به راحتی صورت پذیرد. در ساخت سوله دامداری میتوان به
جای ورقه های گالوانیزه از ورقه های فولادی نیز استفاده کرد. با این کار
امنیت سوله بالا میرود؛ در این حین وزن سوله نیز افزایش مییابد که افزایش
قیمت سوله را نیز بهمراه دارد. برای ساخت انبار علوفه استفاده از ورقه های
گالوانیزه انتخاب خوبی هستند که باعث کاهش قیمت ساخت هم میشوند.
از دیگر نکات مهم در ساخت سوله سبک دامداری جنس متریال، ابعاد طول، عرض و ارتفاع ورقه های گالوانیزه و اسکلت
سازه و استراکچر فلزی است. تمام این موارد باید با توجه نوع کاربری سوله و
مکان احداث سوله به دقت و به صورت تخصصی محاسبه شوند. ارتفاع استاندارد
سوله دامداری، 2/5 تا ۳ متر و طول ۱۲ متر میباشد که ممکن است با توجه به
نوع دام ( گاو و گوسفند و یا میش) تفاوت کوچکی در ارتفاع داشته باشیم.
موضوع تهویه سالن دامداری از موضوعات اساسی و بنیادین ساخت سوله دامداری
میباشد
برای ساخت سوله های دامداری سوله سبک (تیرورقی و خرپایی) کاربرد بیشتری دارد. سوله های خرپایی که محدودیتی در ساخت دهانه ندارند، برای دامداریها
مناسبتر هستند. در ساخت این سوله ها هیچ محدودیتی در ارتفاع دهانه سوله
وجود ندارد و در صورت نیاز به دهانه با ارتفاع بالا، سوله دامداری خرپایی
با ارتفاع مناسب طراحی و ساخته میشود. سوله های UBM به علت رعایت نشدن
موارد بهداشتی پیشنهاد نمیشود.
تقسیم بندی مساحت دامداری
undefined
دامداری ها با توجه به متراژ اولیه زمین، تعداد دامها و انبار علوفه به قسمتهای مختلفی با ابعاد مختلف تقسیم بندی میشود. آغل، علف خور و آخور،
بهار بند، محل تخلیه کود، انبار علوفه، اتاق زایمان، حمام، سالن شیر دوشی،
سالن پشم زنی و سالن ذبح از جمله مکانهایی هستند که در یک دامداری مورد
نیاز است.
آغل محل نگهداری، استراحت و خواب دام است. برای ساخت آغل باید تعداد دام مشخص باشد و بر اساس تعداد دام مساحت آغل محاسبه میشود. بهترین مکان برای
آغل سوله میباشد. البته سن و وزن دام در متراژ آغل نکته مهمی است. فضای
لازم برای نگهداری گاو، گوساله، گوسفند، بره، میش و گاو آماده زایمان و بره
کوچک متفاوت است. علاوه بر این فضا متراژی جهت راهرو باید در نظر گرفت
دقیقا مثل حاشیه کنار زمین ورزشی در سوله ورزشی.
با توجه به شرایط آب و هوایی ارتفاع آغل متفاوت است. ارتفاع آغل حداقل باید 2 متر باشد هر چقدر ارتفاع آغل بیشتر باشد هوای بیشتری جریان پیدا
میکند. در مناطق سردسیر ارتفاع آغل 2/5 متر، در آب و هوای معتدل 2/75 متر و
در شرایط آب و هوای گرم 3 متر میباشد. در صورتیکه تعداد دامها بیش از حد
باشند این ارتفاع تا 4 متر نیز میتواند تعبیه شود. پوشش سقف سوله دامداری میتواند از ورق گالوانیزه و یا پوشش های دیگر باشد. سقف سوله
دامداری باید شیبدار باشد. برای سوله هایی با عرض کم شیب سقف سوله در حدود 5
متر و به صورت یک طرفه و برای ابعاد بزرگتر سقف به صورت هشتی ساخته میشود.
در آغلهایی که بسته باشند نورگیری به کمک پنجره هایی که در یک طرف آغل یا
دو طرف آغل تعبیه میشوند انجام میشود. معمولا ارتفاع پنجره ها از زمین تا 2
متر است و توصیه میشود پنجره ها به شکل چهارگوش باشند تا نورگیری به صورت
کامل انجام شود. عرض درب سوله آغل بنا بر تعداد گله متغیر میباشد اما
معمولا این ابعاد بین 1/5 تا 3 متر میباشد.
کف آغل باید با مصالحی ساخته شود که رطوبت را در خود نگه ندارند. برخی از خاک و خود زمین برای کف سوله دامداری استفاده میکنند. اما در عین حال
بهترین مصالح برای کف سیمان و سنگ میباشد. کف آغل باید شیبدار باشد تا
تخلیه آب و فضولات به سمت کانال فضلاب راحت انجام شود. شیبدار بودن کف سوله
آغل در حفظ سلامتی دام مهم است چرا که از مرطوب ماندن کف آغل جلوگیری
میکند. دیوار آغل نیز از سنگ، بلوک و آجر ساخته میشود.
محل تغذیه دام (علف خوری و آخور) محلی برای خوردن علوفه و دیگر غذاها همانند آرد جو، کنجاله و غذای فشرده است. ده درصد فضای سوله دامداری را
برای محل تغذیه دام در نظر میگیرند. این محل را از مصالحی مثل سیمان و بتن،
آهن و چوب میسازند. اندازه مناسب علف خوری و آخور برای انواع دامها متغیر
است مثلا برای بره ۲۰ سانتیمتر، بره یکساله ۳۰ سانتیمتر، میش ۴۰ سانتیمتر و
میش در حال زایمان ۶۰ سانتیمتر است. حتی ارتفاع جلوی آخور نیز متغییر
میباشد به طوریکه برای میش ۳۷ سانتیمتر و برای بره ۳۰ سانتیمتر است. محل
ساخت علف خوری در بالا و به صورت نرده ای و محل نصب آخور در پایین میباشد.
برای اینکه علوفه و دیگر مواد غذایی از آخور بیرون نریزد ارتفاع دیوار جلو
آخور ۴۰ سانتیمتر و عقب آن را ۱٫۵ متر میسازند. برای جلوگیری از ورود دام و
جلوگیری از ماندن علوفه و فساد علوفه بالای آخور نرده و کف آخور قوس دار
ساخته میشود تا دام بیمار نشود. در حالت کلی آخور را با سیمان میسازند.
آب باید همیشه در دسترس دام باشد تا به هضم غذا و سلامت دام کمک کند. از این رو آبخوری جزء لاینفک یک دامداری میباشد. هر راس دام در روز در حدود 5
تا 10 لیتر آب مینوشد. این ارقام بسته به نوع تغذیه، شرایط دمایی و سن و
سال دام متفاوت است. ساخت آبخوری با سیمان و آهن انجام میگیرد. حتما برای
کف آبخوری باید سیفون نصب شود تا از باقی ماندن آب جلوگیری شود. آبخوری را
میتوان به صورت یکطرفه یا دو طرفه، ثابت یا متحرک ساخت. به طور متوسط به
ازای هر ۵۰ راس دام یک آبخوری به متراژ 1/5 متر نیاز است. محل ساخت آبخوری
معمولا در سوله آغل یا بهاربند است.
دامها علاوه بر سوله آغل به مکانی دیگر به نام بهاربند نیازمند. بهاربند محوطه ای محصور شده است که برای گردش دامها از آن استفاده میشود. ساخت
بهاربند برای سلامتی دام و آفتاب گرفتن و گردش روزانه دام ضروری است. در
مناطقی که چراگاه در نزدیکی سوله دامداری وجود داشته باشد و محدودیت مساحت
داشته باشیم وجود بهاربند الزامی نیست. در مناطق سردسیر کشور معمولا
بهاربند را رو به جنوب و در مناطق گرمسیر در جهتی غیر از جنوب میسازند. کف
بهار بند را از جنس خاک محکم و یا خود زمین میسازند. بهاربندها میتوانند به
دو صورت مسقف و باز ساخته شوند. برای بهاربندهایی که در فضای آزاد هستند
باید حتما سایه بان تعبیه شود تا دام همیشه در معرض نور و گرمای خورشید
نباشد. برای هر راس با توجه به حجمش تقریبا ۲٫۵ متر مربع فضای بهاربند لازم
است.
اگر بهداشت دامداری به خوبی رعایت نشود موجب تکثیر بیماری در بین دامها میشود و تلفات دام و هزینه های سرسام آوری را به دنبال دارد. کود و فضولات
حیوانی مهمترین مکان برای انتشار انواع بیماریهای مسری و انگل است که تماس
حیوان با آن موجب انتقال بیماری به حیوان و انسان میشود. معمولا کود گاو از
کود گوسفند مرطوبتر بوده و سختتر جمع آوری میشود. جمع آوری کود و فضولات
دامی به روش دستی و تراکتور تیغه دار انجام پذیر است. در دامداری هایی که
تجهیزات مدرن دارند کف را به صورت مشبک میسازند همانند کف توری سوله مرغداری که از زمین بالاتر ساخته میشود تا جمع آوری فضولات طیور راحتتر انجام شود.
کودها با اینکه برای سلامت دامها مضرر هستند اما از طرف دیگر برای رشد و
نمو گیاهان مفید میباشند. پس میتوان با جمع آوری کود دامها به سود رسید و
مقداری از هزینه پرداخت شده برای نگهداری دام و سوله دامداری را تامین کرد.
از این رو برای رسیدن به این هدف باید مکانی برای تخلیه کود دامی در نظر
گرفت تا کود در آنجا ذخیره و بارگیری شود و برای کشاورزان ارسال گردد. کود
کهنه و پوسیده برای کشاورزان از کود تازه مفیدتر است.
معمولا در دامداری ها برای رعایت بهداشت و سلامت دامها مکانی را تحت اتاق قرنطینه میسازند تا دامهای مریض، دامهای تازه متولد شده و حیوانات
آبستن از دیگر دامها جدا باشند. این جایگاه را به کمک نرده از مکان نگهداری
مابقی دامها جدا میکنند.
دامها همانند دیگر حیوانات دچار بیماری های پوستی و انگلهای خارجی مانند کنه میشوند. به این منظور در هنگام ساخت سوله دامداری محلی را برای
استحمام، سم پاشی و کنه زدایی حیوانات در نظر میگیرند. به دلیل کاربرد این
مکان به عنوان حمام و رطوبتی که ایجاد میشود باید کف از سیمان و دیوار
بلوکی و با آجر ساخته شود. ابعاد حمام نیز بسته به تعداد گله دارد. برای
برخورداری اطلاعات دقیق متراژ حمام دامداری با متخصصین فعال در این حوزه
تماس بگیرید.
دامها نیز مانند دیگر موجودات پستاندار آبستن میشوند و برای جلوگیری از صدمه به نوزاد تازه متولد شده و دام ماده، این دو از مابقی دام جدا میشوند و
در محلی به نام زایشگاه برده میشود. پس در سوله دامداری باید مکانی تحت
عنوان زایشگاه در نظر گرفته شود. متراژ زایشگاه با توجه به ابعاد دام ساخته
میشود. مثلا ابعاد زایشگاه گاو با گوسفند و میش متفاوت است. ساخت آخور و
آبخوری در زایشگاه لازم است.
یکی دیگر از فرآورده های دام استفاده از پشم و موی حیوان در صنعت نساجی و پوشاک است. دامهایی که به این منظور پرورش داده میشوند در فصول خاصی دارای
پشم مناسب میشوند و باید به مکانی به نام سالن پشم چینی برده شوند تا پشم
های حیوان آنجا چیده شود. مثلا برای پشم چینی هر راس گوسفند فضای ۲٫۴ در
۱٫۸ متری لازم است. کف سالن پشم چینی با بتن ساخته شود بهتر است. محل پشم
چینی باید دارای نور و تهویه مناسب باشد. برای جلوگیری از انتشار آلودگی و
کثیف شدن میتوان از پارچه و برزنت در کف سالن پشم چینی استفاده کرد.
علاوه بر گوشت، شیر از مهمترین فرآورده های دام است. هنگامیکه شیردهی هدف اصلی دامداری باشد باید محلی برای شیر دوشی دام ساخته شود. این سالن
دارای اتاق انتظار، شیر دوشی و نگهداری شیر میباشد. عرض جایگاه شیر دوشی
معمولا ۵۰ سانتی متر و طول آن ۱ متر میباشد. جایگاههای شیر دوشی باید با
چوب و نرده از هم جدا شوند. کف محل شیر دوشی از بتن ساخته میشود.
علوفه، یونجه و مواد غذایی دام جزو لاینفک دامداری می باشند که باید در محلی به نام انبار علوفه نگهداری شوند. ساخت انبار علوفه بوسیله سوله و
سازه های دیگر انجام میشود. ساخت این انبار بستگی به حجم علوفه ذخیره شده
دارد. در صورتیکه حجم علوفه زیاد باشد به انباری با ابعاد بزرگ نیاز است که
میتوان با سوله تیر ورقی یا سوله خرپا این سازه را ساخت. لازم به ذکر است
مواد کنستانتره در انبار دیگری نگهداری میشوند.
قیمت سوله دامداری
- قیمت سوله دامداری و هزینه ساخت و احداث آن به عوامل مختلفی که در زیر لیست شده است بستگی دارد:
- نوع کاربرد سوله مخصوص دامداری
- متریال ساخت سوله دامداری
- ابعاد سوله دامداری و دیگر سوله های مورد نیاز در دامداری
- تجهیزات مورد نیاز دامداری